Μπορούμε να κατατάξουμε τις περιπτώσεις ευθύνης του Δημοσίου και του ευρύτερου Δημόσιου τομέα σε αυτές που αφορούν σε παραβάσεις του καθήκοντος ασφάλειας της οδικής κυκλοφορίας, σε παραβάσεις του καθήκοντος ρύθμισης της κυκλοφορίας και τέλος σε παραβάσεις που δημιουργούν ευθύνη του Δημοσίου από τη συμμετοχή του στην οδική κυκλοφορία.
Κοινό χαρακτηριστικό όλων, είναι ότι γεννάται δικαίωμα αποζημίωσης των τρίτων (ιδιωτών) κατά του Δημοσίου, εφόσον οι πράξεις ή παραλείψεις του που αφορούν τις προηγούμενες περιπτώσεις προκαλούν ζημία σε αυτούς. Νομική βάση για την αξίωση αποζημίωσης κατά του Δημοσίου είναι τα άρθρα 105 και 106 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού μας Κώδικα.
Πιο συγκεκριμένα, επί περιπτώσεων τροχαίων ατυχημάτων, όπου προκλήθηκαν υλικές ζημίες του οχήματος ιδιώτη, αλλά και ενδεχομένως σωματικές βλάβες του οδηγού του οχήματος ή τρίτων προσώπων, λόγω μη ορθής συντήρησης οδοστρώματος (π.χ. ύπαρξη λακκουβών) ή επί περιπτώσεων όπου ελλείπουν προειδοποιητικά σήματα, σήμανση των οδοστρωμάτων με διαγραμμίσεις, φωτεινή σηματοδότηση για την κυκλοφορία των οχημάτων και των πεζών, σήμανση των εκτελούμενων στις οδούς εργασιών, αλλά και όταν υπάρχουν παράνομες διαφημιστικές πινακίδες στο οδόστρωμα εξαιτίας των οποίων προκλήθηκε το τροχαίο, το Δημόσιο μπορεί να ευθύνεται σε χρηματική αποζημίωση.
Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στα τροχαία ατυχήματα που προκαλούν οχήματα του Δημοσίου, στα οποία περιλαμβάνονται τα οχήματα της Ελληνικής Αστυνομίας, της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, του Ελληνικού Στρατού, της Πολεμικής Αεροπορίας, του Πολεμικού Ναυτικού, του Πυροσβεστικού Σώματος, του Λιμενικού Σώματος, καθώς και τα οχήματα των Υπουργείων και Οργανισμών τα οποία φέρουν πινακίδες κυκλοφορίας πορτοκαλί χρώματος με την ένδειξη «ΚΥ».
Όταν ένα εκ των προηγουμένων οχημάτων προκαλεί τροχαίο, το Δημόσιο, εφόσον φυσικά αποδεχθεί ότι ευθύνεται, είναι υποχρεωμένο να αποζημιώσει τον ζημιωθέντα με την υποβολή συγκεκριμένων δικαιολογητικών στην εκάστοτε, ανάλογα με την περιφέρεια στην οποία συνέβη το ατύχημα, Αποκεντρωμένη Διοίκηση.
Σε περίπτωση που ανακύπτει έριδα σε ότι αφορά την αποζημίωση από την εμπλοκή Δημοσίου οχήματος σε τροχαίο, ο ιδιώτης μπορεί ν’ ασκήσει αγωγή αποζημίωσης κατά του Δημοσίου, συνήθως εγείρεται στα Διοικητικά δικαστήρια, εφόσον ο οδηγός του εμπλεκομένου οχήματος, κατά τη στιγμή του ατυχήματος, εκτελούσε «δημόσια» υπηρεσία.
Νικόλαος Σταυρόπουλος
